Η εβραία

Η εβραία
Μετάφραση: Η. Παπαδημητρίου & B. Κανελλόπουλος
1._Είναι σούρουπο. Μια γυναίκα μαζεύει βαλίτσες. Διαλέγει τι θέλει να πάρει μαζί της. Πότε – πότε βγάζει πάλι κάτι απ’ τη βαλίτσα και το βάζει στη θέση του στο δωμάτιο, για να μπορεί να πακετάρει κάτι άλλο. Για ώρα αμφιταλαντεύεται, εάν πρέπει να πάρει μαζί, μία μεγάλη φωτογραφία του άντρα της, που είναι πάνω στο σκρίνιο. Κουρασμένη απ’ το πακετάρισμα, κάθεται για λίγο πάνω σε μία βαλίτσα και στηρίζει το κεφάλι της στο χέρι της.

2._Έπειτα σηκώνεται και τηλεφωνεί.

Γυναίκα: Εδώ Ιουδίθ Κέϊτ. Γιατρέ εσείς; - Καλησπέρα. Ήθελα να σας τηλεφωνήσω για να σας πω, ότι πρέπει να βρείτε καινούργιο ζευγάρι στο μπριτζ, γιατί πάω ταξίδι.- Όχι για τόσο, μερικές εβδομάδες . – Πάω στο Άμστερνταμ. – Ναι, λένε ότι την άνοιξη εκεί είναι πολύ ωραία. – Έχω φίλους εκεί. – Πολλούς, το πιστεύεται; - Πως θα παίζετε Μπριτζ;- Μα έχουμε δύο βδομάδες να παίξουμε.- Φυσικά, και ο Φριτς ήταν κρυωμένος. Όταν έχει τόσο κρύο, δεν μπορείς πια να παίζεις μπριτζ, συμφωνώ.- Μα όχι γιατρέ, πως θα μπορούσα; - Η Θέκλα έχει τους γονείς της που έρχονται να την δουν. – Ξέρω. – Γιατί να σκεφτώ κάτι τέτοιο; - Όχι, δεν ήταν ξαφνικό, συνεχώς το ανέβαλα, αλλά τώρα πρέπει, - Ναι, ούτε στο σινεμά δεν μπορούμε να πάμε πια, χαιρετισμούς στην Θέκλα.- Μπορεί την Κυριακή. Να του τηλεφωνήσετε. Ε;- Λοιπόν τα λέμε! –Ναι, ναι σίγουρα, ευχαρίστως! – Αντίο.

3._«Κατεβάζει το ακουστικό και παίρνει άλλο νούμερο ».

Εδώ Ιουδίθ Κέϊτ. Θα ήθελα να μιλήσω στην κα Σουκ. – Λότε; - Ήθελα να σε χαιρετήσω, θα λείψω για λίγο.- Όχι, δεν είμαι άρρωστη, απλά θέλω να φρεσκάρω λίγο τη ζωή μου.- Ναι, τι ήθελα να πω, ο Φρίτς έχει καλέσει την επόμενη Τρίτη το απόγευμα τον καθηγητή, ίσως θα μπορούσατε να έρθετε και εσείς, εγώ φεύγω, όπως σου είπα σήμερα το βράδυ. – Ναι, την Τρίτη.- Όχι, απλά ήθελα να πω , εγώ ταξιδεύω σήμερα τη νύχτα, αυτό δεν έχει καμία σχέση, σκεπτόμουν, θα μπορούσατε να έρθετε. – Λοιπόν, ας πούμε… και ας μην είμαι εδώ, εντάξει;- Καλή μου το ξέρω, ότι δεν είσαστε τέτοιοι άνθρωποι, άλλωστε ζούμε σε περίεργους καιρούς και όλοι προσέχουν. Θα έρθετε λοιπόν; - Εάν μπορεί ο Μαξ; Θα μπορέσει, θα είναι και ο καθηγητής εδώ, πες του το. – Πρέπει να κλείσω τώρα. Λοιπόν αντίο.

4._«Κλείνει και παίρνει άλλο αριθμό».

Εσύ είσαι Γερτρούδη; Εδώ Ιουδίθ. Συγνώμη που σε ενοχλώ. – Ευχαριστώ. Ήθελα να σε ρωτήσω, εάν μπορείς να έχεις το νου σου στον Φριτς, γιατί θα λείψω μερικούς μήνες.- Σκεφτόμουν επειδή είσαι αδερφή του… Γιατί δεν θέλεις; - Θα φανεί όμως αλλιώς, τουλάχιστον στον Φριτς. Φυσικά και το ξέρει, ότι δεν … τα πηγαίναμε και τόσο καλά, αλλά… - Τότε θα σε πάρει εκείνος τηλέφωνο, εάν θέλεις.- Ναι, σκοπεύω να του το πω.- Όλα είναι τακτοποιημένα, αλλά το διαμέρισμα είναι κάπως μεγάλο.- Το τι πρέπει να γίνει στο γραφείο του, το ξέρει η Ίντα, άστη να κάνει τη δουλειά της.- Θεωρώ ότι της κόβει και αυτός την έχει συνηθίσει . – Και κάτι ακόμα, σε παρακαλώ, μην το πάρεις στραβά, αλλά δεν του αρέσει να μιλάει πριν απ’ το φαγητό, θα το θυμάσαι; Εγώ ήμουν πάντα προσεκτική.- Δεν θέλω να το συζητήσω τώρα, σε λίγο φεύγει το τραίνο μου, και δεν έχω τελειώσει το πακετάρισμα, ξέρεις.- Κοίτα τα κοστούμια του και θύμισε του , ότι πρέπει να πάει στον ράφτη, έχει παραγγείλει ένα παλτό. Επίσης φρόντισε , να ζεσταίνεται το υπνοδωμάτιο του , κοιμάται με ανοιχτό παράθυρο και κάνει κρύο. – Όχι, δεν πιστεύω, ότι πρέπει να σκληραγωγηθεί, αλλά τώρα πρέπει να κλείσω.- Σε ευχαριστώ πολύ Γερτρούδη, θα αλληλογραφούμε συχνά.- Αντίο.

5._«Κλείνει και παίρνει άλλο αριθμό.»

Άννα; Ιουδίθ, να σου πω, φεύγω τώρα . – Όχι, πρέπει γίνεται όλο και πιο δύσκολο.-Υπερβολικά δύσκολο! – Ναι, όχι, δεν θέλει ο Φρίτς, ακόμα δεν ξέρει τίποτα, απλά μαζεύω τα πράγματα μου. – Δεν πιστεύω.- Δεν πιστεύω να πει πολλά. Του είναι πάρα πολύ δύσκολο, για τυπικούς λόγους. - Γι’ αυτό δεν έχουμε κανονίσει τίποτα. –Δεν μιλούσαμε ποτέ γι’ αυτό,!- Όχι, δεν ήταν διαφορετικός, το αντίθετο.-θα ήθελα να τον βοηθήσετε, τον πρώτο καιρό!- Ναι, ειδικά τις Κυριακές και πείσε τον να μετακομίσει.- Το διαμέρισμα είναι πολύ μεγάλο για αυτόν.- Θα ήθελα πολύ να σε αποχαιρετίσω από κοντά αλλά ξέρεις, ο Θυρωρός!Λοιπόν αντίο, μην έρθετε στο σταθμό, σε καμία περίπτωση!Αντίο, θα σου γράψω . – Σίγουρα.

6._«Κλείνει και δεν καλεί άλλον αριθμό. Είχε καπνίσει. Τώρα βάζει φωτιά στο καρνεδάκι που κοιτούσε τα τηλέφωνα. Βαδίζει αρκετές φορές πάνω-κάτω. Μετά αρχίζει να μιλάει . Προβάρει το λόγο που σκοπεύει να βγάλει στον άνδρα της. Τον βλέπουμε να κάθεται σε μία συγκεκριμένη καρέκλα.»

Ναι, Φριτς φεύγω. Ίσως έμεινα παραπάνω. Συγχώρεσε με, αλλά…

«Μένει ακίνητη και συλλογίζεται, αρχίζει αλλιώς».

Φρίτς, δεν πρέπει να με κρατάς άλλο, δεν μπορείς. …..Είναι ξεκάθαρο, ότι θα σε καταστρέψω, το ξέρω, δεν είσαι δειλός, δεν φοβάσαι την αστυνομία, όμως υπάρχουν και χειρότερα. Δεν θα σε στείλουν σε στρατόπεδο, αλλά θα σε διώξουν απ την κλινική, είτε αύριο είτε μεθαύριο. Δεν θα πεις τίποτα, αλλά θα αρρωστήσεις. Δεν θέλω να σε βλέπω να κάθεσαι άδειος, ξεφυλλίζοντας περιοδικά. Είναι καθαρός εγωισμός, αν δεν φύγω. Μην πεις τίποτα…

«Ξανασυγκρατείται. Αρχίζει πάλι απ’ την αρχή.»

Μην πεις ότι δεν έχεις αλλάξει , έχεις! Πριν μια εβδομάδα βρήκες εξαιρετικά αντικειμενικό, το ότι το ποσοστό των εβραίων επιστημόνων δεν είναι και τόσο μεγάλο. Η αρχή πάντα γίνεται με την αντικειμενικότητα και την κοινή γνώμη. Και γιατί μου επαναλαμβάνεις τώρα τελευταία, συνέχεια, ότι ποτέ πριν δεν ήμουν τόσο εβραία.Φυσικά και είμαι. Είναι φυσικό να το φωνάζω. Ω Φρίτζ, γιατί συμβαίνει αυτό σε μας!.. τι πληρώνουμε...

«Ξανασταματάει. Ξαναρχίζει πάλι.»

Δεν σου είχα πει, ότι θέλω να φύγω, εδώ και καιρό. Θέλω να φύγω, επειδή δεν μπορώ να μιλήσω, όταν σε βλέπω, Φρίτς. Μου φαίνεται μάταιο, ακόμα και να κραυγάζω. Άλλωστε όλα είναι προσχεδιασμένα. Μα τι πάθανε. Τι θέλουν πραγματικά; Τι κακό τους κάνω; Εγώ ποτέ δεν ανακατεύτηκα με την πολιτική. Ήμουν υπέρ κάποιου και δεν το ξέρω. Εγώ είμαι μια μικροαστή με υπηρέτρια και κ.λπ., και ξαφνικά μπορούν μόνο οι ξανθές να είναι κάτι τέτοιο ; Τον τελευταίο καιρό θυμήθηκα αυτό, που μου είχες πει πριν από χρόνια, ότι υπάρχουν άνθρωποι που αξίζουν να ζουν και άλλοι που δεν αξίζουν και ότι οι πρώτοι μπορούν να παίρνουν ινσουλίνη όταν έχουν ζάχαρο, ενώ οι άλλοι δεν μπορούν . Και αυτό το εύρισκα σωστό ,η ηλίθια. Τώρα κάνανε καινούργια μοιρασιά και εγώ ανήκω σε αυτούς που αξίζουν λιγότερο. Καλά να πάθω.

«Σταματάει πάλι. Αρχίζει πάλι απ’ την αρχή.»

Ναι μαζεύω ,φτιάχνω τις βαλίτσες μου. Μη παριστάνεις τον ανήξερο , τις τελευταίες μέρες, Φρίτς, όλα μπορώ να τα σηκώσω εκτός από ένα. Να μην κοιταζόμαστε στα μάτια, αυτή, την τελευταία ώρα που μας μένει. Αυτό δεν πρέπει να το πετύχουν, οι ψεύτες, αυτοί που σπρώχνουν όλη την κοινωνία στο ψέμα. Πριν από 10 χρόνια, όταν κάποιος έλεγε, ότι δεν φαίνομαι για εβραία, έλεγες γρήγορα: «Κι όμως, φαίνεται>>. Και συνέχιζες η διαφορετικότητα είναι χαρά φέρνει πλούτο.Αυτό ήταν σαφές και ειπωμένο με ειλικρίνεια. Γιατί τώρα γυρνάμε γύρω απ’ αυτή την αλήθεια. Φεύγω επειδή θα σε πάψουν από αρχίατρο. Και επειδή δεν σε χαιρετά πια κανείς στην κλινική και επειδή τις νύχτες δεν κοιμάσαι πια. Μη μου πεις να μείνω. Βιάζομαι, γιατί δεν θέλω να σε ακούσω να μου λες <<φύγε>>. Αυτό είναι φαινόμενο της εποχής μας. Ο χαρακτήρας, είναι θέμα χρόνου να φανερωθεί. Κρατάει όσο ένα γάντι. Υπάρχουν πράγματα που κρατάνε πολύ. Αλλά όχι για πάντα. Δεν είμαι θυμωμένη. Όχι είμαι. Γιατί πρέπει να δείχνω κατανόηση και υπομονή ; Τι άσχημο έχει το σχήμα της μύτης μου ή το χρώμα των μαλλιών μου; Πρέπει να φύγω απ’ την πόλη, όπου γεννήθηκα, για να υπάρξει η καθαρότητα; Τ ι σόι άνθρωποι είσαστε, ναι και εσύ; Απ τη μια ανακαλύπτετε την θεωρία των κβάντων και απ την άλλη αφήνεται να σας κουμαντάρουν ημιάγριοι, οφείλετε να κατακτήσετε τον κόσμο, αλλά δεν επιτρέπεται να έχετε τη γυναίκα , που θέλετε. Απ’ τη μια τεχνητή αναπνοή και απ’ την άλλη κάθε σφαίρα και ένας διαφορετικός. Είσαστε τέρατα ή γλείφτες τεράτων!.Ναι , αυτό είναι παράλογο αλλά σ’ έναν τέτοιο κόσμο που βοηθάει η λογική. Κάθεσαι εκεί, βλέπεις την γυναίκα σου να φεύγει και δεν λες τίποτα. Και οι τοίχοι έχουν αυτιά έ; Αλλά είναι άχρηστα γιατί δεν λέτε τίποτα! Οι μισοί πειθήνια υπακούν, οι άλλοι μισοί σιωπούν. Σκατά! Και εγώ θα έπρεπε να σκάσω. Αν σε αγαπούσα, θα έπρεπε να σκάσω. Σ αγαπώ. Δώσε μου εκείνα τα εσώρουχα. Είναι προκλητικά. Θα τα χρειαστώ. Είμαι 36χρονων , δεν με πήρανε τα χρόνια αλλά δεν αντέχω πια να κάνω πειράματα. Στην επόμενη χώρα που θα πάω δεν μπορώ να συνεχίσω έτσι. Ο επόμενος άνδρας που θα βρω, πρέπει να μπορεί να με κρατήσει. Και μην μου πεις πως θα στέλνεις λεφτά, ξέρεις, ότι δεν μπορείς. Και ούτε να κάνεις σαν να φεύγω για 4 εβδομάδες. Αυτό που θα ζήσουμε δεν είναι για 4 εβδομάδες. Το ξέρεις και το ξέρω. Μην πεις λοιπόν: «Είναι μόνο μερικές εβδομάδες, ενώ θα μου δίνεις το παλτό, που θα χρειαστώ μόνο τον χειμώνα. Και ας μην μιλήσουμε για ατυχία, ας μιλήσουμε για το ντροπή. Ω Φριτς!

Ξανασταματάει. Μια πόρτα ανοίγει. Φτιάχνεται γρήγορα. Ο άντρας της μπαίνει.»

7._
Άνδρας: Τι κάνεις; Συγυρίζεις;
Γυναίκα: όχι
Α Γιατί έχεις βαλίτσες;
Γ Θέλω να φύγω
Α Τι σημαίνει αυτό;
Γ Έχουμε πει, ότι για κάμποσο καιρό θα έπρεπε να λείψω. Δεν είναι πια ωραία εδώ.
Α Αυτά είναι βλακείες
Γ Να μείνω;
Α Που λες να πας;
Γ Στο Άμστερνταμ. Αλλού .
Α … εκεί δεν έχεις κανένα.
Γ Όχι
Α Γιατί δεν θέλεις να μείνεις; Δεν χρειάζεται να φύγεις για μένα.
Γ Όχι
Α Το ξέρεις ότι δεν έχω αλλάξει; Δεν το ξέρεις Ιουδίθ;
Γ Ναι
«Την αγκαλιάζει. Στέκονται βουβοί ανάμεσα στις βαλίτσες.
Α Υπάρχει κάτι, που σε διώχνει;
Γ Το ξέρεις.
Α Ίσως … δεν είναι αστείο … χρειάζεσαι αέρα. Εδώ πνίγεται κανείς. Θα έρθω να σε πάρω. Αν μείνω δύο μέρες έξω απ’ τη χώρα, θα νιώσω καλύτερα.
Γ Ναι, αυτό να κάνεις.
Α Η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί. Από κάπου θα έρθει μια μεταστροφή . Όλα μοιάζουν σαν να πρόκειται για επιδημία.- Είναι αλήθεια ότι είμαστε άτυχοι.
Γ Σίγουρα. Συνάντησες τον Σουκ;
Α Ναι. Πιστεύω πως μετάνιωσε, που μας έκανε πέρα. Για την ακρίβεια ήταν αμήχανος. Σε βάθος χρόνου δεν θα μπορούν να αγνοούν πλήρως τη διανόηση, ούτε, την επιστήμη. Ούτε πόλεμο μπορούν να κάνουν με ανδρείκελα. Οι άνθρωποι δεν είναι τόσο εχθρικοί όταν τους αντιμετωπίζεις με σθένος.
-Πότε φεύγεις;
Γ Εννέα και τέταρτο
Α Που να στείλω τα χρήματα;
Γ Ίσως σε θυρίδα του κεντρικού ταχυδρομείου του Άμστερνταμ.
Α Θα προμηθευτώ ειδική άδεια. Στον διάολο, δεν μπορώ να αφήσω την γυναίκα μου να φύγει με 10 μάρκα το μήνα. Αηδία. Μου έρχεται να κάνω εμετό.
Γ Αν έρθεις να με πάρεις, θα σου κάνει καλό.
Α Εκεί θα διαβάσω μια ελεύθερη γνώμη, μια διαφορετική άποψη για τα πράγματα.
Γ Πήρα τη Γερτρούδη τηλέφωνο. Θα σε φροντίσει.
Α Είναι περιττό. Για λίγες εβδομάδες.
«Έχει αρχίσει πάλι το πακετάρισμα»
Γ Τώρα φέρε μου το γούνινο παλτό , μπορείς;
Α «Της το δίνει». Είναι μόνο για μερικές εβδομάδες. Μην ανησυχείς.